23 Nisan salı gününe denk gelince pazartesiyi de birleştirip 4 günlük bir tatil yapmak istedim. Bunun için de aklımdaki rota Erzurum Kars idi. Uçak ile İstanbul‘dan Erzurum’a uçup, buradan da Doğu Ekspresi ile Kars’a geçecektim. Böylece hem yarım günde Erzurum’u keşfedip sonra da az da olsa Doğu Ekspresi deneyimi yaşayıp Kars’a varacaktım.
Doğu Ekspresi ve Kars gezi notlarımı başka bir yazıda ayrıca anlatacağım. Bu yazımda ise sizlere Erzurum’da nerede ne yenir ne içilir?, Bir günde Erzurum’da görülmesi gereken yerler, Erzurum’un meşhur yemekleri ve Erzurum tüyolarını içeren bir Erzurum gezi notlarımı paylaşacağım.
instagram hesabımı takip edin –> @cokgezenadam
Erzurum hakkında bilinmesi gerekenler
Doğu Anadolu’nun nüfus olarak en büyük ikinci şehri olan Erzurum’un komşuları Tunceli, Erzincan, Bayburt, Rize, Artvin, Ardahan, Kars,Ağrı, Muş, Bingöl’dür. Kuruluşu Roma dönemine dayanan şehrin Erzurum adı alması Selçuklular’a dayanıyor. Fetih sonrası Erzen adını veriyolar ama buranın Rumlardan arındığını belirtmek için Erzen -al-rum adını alıyor. Bu ad zamanla Erzurum’a kadar dönüşür.
Şehrin 3 şeyi çok meşhur: dadaşları, evliyaları ve lapa lapa lapa yağan karı. Yöre insanı yiğit delikanlı, ağabey manasında birbirine dadaş diyor. Erzurum’un soğuğu ile ilgili en ilginç yorumlardan birini Evliya Çelebi yapıyor. 11 ay 29 gün kaldım yaz görmedim. Daldan dala atlarken kedinin boşlukta donduğunu anlatan Evliya Çelebi Erzurum’a soğuğu nedeniyle Ere zulüm Erzurum diyor.
Benim de Erzurum’un soğuğu ve evliyaları ile ilgili ilginç bir anım oldu. Erzurum’daki kış olimpiyatlarının tanıtımı için şehre gittiğimde rehberimiz ilginç bir hikaye anlattı. Erzurum halkı şehrin soğuğundan illallah eder ve “hocam ne zaman bu kar biter?” diye sorarlar. O da, “ne zaman bu kar para eder o zaman durur” der. Benim gittiğim sene de kış olimpiyatlarına birkaç hafta kala Erzurum’a kar yağmıyordu. Nitekim o sene Erzurum’da suni kar makinaları desteği ile olimpiyatlar gerçekleşmişti.
Erzurum’a nasıl gidilir?
Erzurum’a ben Sabiha Gökçen’den sabah 7:55 Anadolujet uçuşu ile uçtum. Saat 10 gibi Erzurum’da oldum. Aslında Atatürk Havalimanı’ndan almıştım ama havalimanı taşınınca bu uçuşa değiştirdim. Doğu Ekspresi sevenler için Ankara’dan kalkan Doğu Ekspresi Erzurum’da da duruyor ama bu yolculuk baya uzun sürüyor. Üstelik yataklı vagonlarda yer bulmak pek de kolay olmuyor.
Erzurum Havalimanı’ndan şehir merkezine nasıl gidilir?
Havalimanından çıkışta kapıda belediye otobüsleri sizi bekliyor. Şehir merkezine ulaşım 4 TL. İçeride muavin parayı nakit olarak topluyor herkesten. Yaklaşık yarım saat içinde merkezde oluyorsunuz. Merkez son durak değil o yüzden muavine rica edin sizi merkezde inmeniz için uyarsın diye. Kapıda taksiler de var. Ama ben toplu taşımaları tercih ediyorum.
Otobüsün bıraktığı yerden merkeze 5-6 dakika yürüyorsunuz. Sonra kendinizi Yakutiye Medresesi‘nin orada buluyorsunuz. Zaten birçok tarihi eser de bu civarda. Tabi aç ayı oynamaz misali sabah bir mideye bir şeyler gitsin diyor ve turistik geziyi kahvaltı sonrasına bırakıyorum.
Erzurum’un meşhur yemekleri
Erzurum denince ilk akla gelen yemek dönerin yatay versiyonu gibi duran cağ kebabı ve kadayıf dolması oluyor. Tabi cağ kebabın olayı sadece dönerin yatay olarak pişirilmesi olarak tanımlanamaz. İçindeki et miksi, ikili pişirme tekniği ve terbiyelenmesindeki farklılıklar ilk aklıma gelenler. Doğal olarak da lezzet de dönerden oldukça farklı. Bu arada burada çok güzel döner, paça çorbası ve köfte de yiyebilirsiniz. Bir de şehirden pekmezli baklava yemeden dönmeyin derim.
Erzurum’da nerede ne yenir ne içilir?
Ben genelde yumurtalı, peynirli klasik Türk kahvaltısı sevenlerdenim. Bu kahvaltıyı yapmadan da kendime gelemem ama bazen kalıbın dışına çıktığım da oluyor. Erzurum da istisna yaptığım şehirlerden biri oldu ve ben de kahvaltıyı şehrin meşhur çorbacısı Paçacı Sülfettin’de yaptım.
Paçacı Sülfettin Usta’nın Yeri
Adından da belli olduğu üzere burası paçası ile meşhur bir çorbacı. Tam bir kolajen deposu olan tırnak paçası var ki akıllara zarar. Burası sadece Erzurum’un değil Türkiye’nin de sayılı çorbacılarından. Sabah namazı ile birlikte insanlar buraya tırnak paça içmeye geliyor. Ben sabah 9 gibi giderken otobüs şoförü abi geç kalmışsın oraya erken gideceksin diyordu. Neyse ki çorba vardı. Burası Taşhan’ın yanından girdiğinizde 4-5 dakika yürüme mesafesinde ama ara sokakta biraz izbe bir yerde. Ben Googlemaps sayesinde buldum. Methini duymasam mekana girmeye çekinirdim. Tam salaş güzel çorbacılardan. Ben gittiğimde bir tabak tırnak paça 12 TL idi. Artık 2-3 aya her yerde fiyatlar arttığı için fiyat yazmaya çekinir oldum. Benden 2-3 ay önce gidenlerin yazdığı tüm fiyatlar zamlı oluyor 🙂
Yemek arası Erzurum’da gezilecek yerler 🙂
Çorbacıda yeterince kolajen depoladıktan sonra biraz yemek arası Erzurum gezisi yapayım dedim. Önce Çifte Mineralı Medrese, sonrasında hemen yanındaki Ulu Cami, ardından arkasındaki Üç Kümbetler, oradan da geri dönüp Ulu Cami karşısında kalan Erzurum Kalesi‘ne gittim. Kalenin için tam bir şantiye havasında. Kalenin içine girip saat kulesine çıkarak Erzurum’un panaromik manzarasının tadını çıkardım. Ardından Ulu Cami’de bir öğle namazı kılıp, Taşhan‘ı gezdim.
Erzurum’da cağ kebap nerede yenir?
Sanırım cağ kebap yemeyi hak edecek kadar gezdim. Genellikle kuzu ve oğlak etinden yapılan ve odun ateşinde yatay olarak pişirildikten sonra cağ adı verilen şişlere takılan ve ikinci bir pişirilme aşamasından sonra tabakları süsleyen bu kebap adını da beraber servis edildiği şişlerden alıyor.
Erzurum’da cağ kebap yerken bilmeniz gereken bir konu var. Siz yeter demezseniz tabağınızdaki cağ bittikçe yenisini getiriyorlar. Fiyatlar da doğal olarak cağ başına geliyor. Cağ fiyatları da ben gittiğimde 10-12 TL bandında idi. O cağlar da bırakırsanız su gibi akar gider. Sonra ne yedik be ama iyi yedik be diye bakarsınız adisyona 🙂 Erzurum’un bu meşhur kebabı şehirde nerede ise her yerde yapılıyor. Şehirde 60’ın üzerinde cağ kebapçı var. Erzurum’un en meşhur cağ kebapçıları ise Kemal Koç’un sahibi olduğu Koç Cağ Kebap ve Şakir Usta’nın Gel Gör Kebap olarak biliniyor.
Ye Gör Cağ Kebap (Veysel Usta)
Benim Erzurum’daki ilk cağ kebap durağım ise Taşhan’ın hemen karşısındaki Ye Gör Cağ Kebap idi. Bunun nedeni ise sabah geldiğimde elimdeki çek çek bavulla şehri gezmek zor olduğu için burayı gözüme kestirip çantamı bıraktım. Sağolsunlar onlar da sorun çıkarmadı. Ben de dönüşte buranın cağ kebabının tadına bakayım dedim. İyi ki de bakmışım açıkçası lezzeti gayet güzel idi. Duvardaki fotolara baktığımda birçok ünlü kişinin de burada yediğini gördüm. Ben 2 adet cağ kebabı yanına pekmezli baklava aldım. Pekmezli baklava kesinlikle olay. Çıtır çıtır, yerken ağır değil ama ağızda bir lezzet karnavalı. 🙂 Cağ kebaplarının ücretini ödedim ve bir sonraki cağ kebabı durağıma doğru yol aldım.
Gel Gör Kebap (Şakir Usta)
Erzurum’dan ya Koç ya da Gel Gör’den birini tatmadan dönesim yoktu. Yolumun üstünde Gel Gör vardı ve burada da 2 adet cağ kebabı gömdüm. Buranın birkaç şubesi var. Ben Terminal Caddesi’ndekine Gürcükapı şubesine gittim. Yanılmıyorsam burası zaten ilk şubeleri imiş. Buranın da cağ kebabı oldukça güzeldi. 2 yer de cağ kebap ile birlikte ortaya ezme ve yoğurt da geliyor. Bunlar fiyata dahil. Burada da tatlı kadayıf dolması ve baklava var. Ama ben son kadayıf dolması hakkımı başka bir yere sakladığım için burada midemde kalan son boşluğu doldurmadım 🙂
Muammer Usta
Erzurum’da kadayıf dolması denilince ilk akla gelen yerlerden biri de Muammer Usta oluyor. Ben de şehirden ayrılırken sevdanın son vuruşunu burada yapayım dedim. Terminal Caddesi’nden Erzurum Garı’na doğru giderken yolun solunda bir ara sokakta yer alıyor. Ben 2 tane orada gömüp 4 tane de Doğu Ekspresi’nde lazım olur belki diye paket yaptırdım. Mekanda yediğiniz ile paket yaptırdığınızın fiyatı aynı değil.
Tarihi Erzurum Evleri
Benim bu sefer zamanım da midemde yerim de kalmadığı için yerlerden birini de bonus olarak buraya yazayım. Ulu Cami’nin yanında ara sokakta yer alan bu mekan Eski Tarihi bir Erzurum evinin restoranın dönüştürülmüş hali. Cağ kebap, kadayıf dolması gibi yemeklerin yanı sıra ayran aşı, kesme aşı gibi geleneksel ev yemeklerini de burada deneyimleyebilirsiniz. Konağın önü sürekli fotoğraf çektirenlerle dolu. İçine de çok foto çekmeye gelen olduğu için içeriyi gezmek paralı. Tabi birşeyler yiyip içecekseniz böyle bir ücret söz konusu değil. Ben Erzurum Kış Olimpiyatları zamanı burada yemek yemiştim. Bu sefer sadece önünde foto çekmeye vaktim oldu. O günden bugüne lezzetlerinde nasıl bir değişim oldu bilemeyeceğim ama ambiyans olarak risk almaya değecek bir yer.
